Η διατροφική ετικέτα και η διατροφική δήλωση

Ως διατροφική ετικέτα χαρακτηρίζεται η υποχρεωτική ένδειξη των τροφίμων που μας ενημερώνει σχετικά με τη σύσταση και την περιεκτικότητα ενός τροφίμου σε θρεπτικά συστατικά, θερμίδες,αλλεργιογόνα και στην ενέργεια που μας προσφέρει. 

Πρόκειται ουσιαστικά για μία ετικέτα που πληροφορεί τον καταναλωτή για τα συστατικά του τροφίμου ώστε να τον βοηθήσει να επιλέξει την κατάλληλη επιλογή για αυτόν. Επίσης αναφέρεται το ποσοστό της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (Σ.Η.Π.) για κάθε θρεπτικό συστατικό. Η Σ.Η.Π. χρησιμοποιεί ως πρότυπο μία ενδεικτική, υγιεινή διατροφή ενηλίκων, 2.000 θερμίδες ημερησίως, (%R.I. = Reference Intake of an average adult (8.400kJ / 2000kcal). Πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικά στοιχεία καθώς βοηθάει τους καταναλωτές να μάθουν τι περιέχει κάθε τρόφιμο και αν πρέπει να το εντάξουν στην καθημερινή διατροφή τους. Επιπλέον η Σ.Η.Π. μπορεί να περιλαμβάνει  το ποσοστό της βιταμίνης και των ανόργανων στοιχείων ενός τροφίμου. Τα στοιχεία αυτά παρατίθενται σε φθίνουσα σειρά (μεγαλύτερη προς  χαμηλότερη περιεκτικότητα).

Μονάδες μέτρησης της διατροφικής ετικέτας

Καταρχάς, η διατροφική ετικέτα χωρίζεται σε δύο μέρη: 

– στην υποχρεωτική επισήμανση (συστατικά, αλλεργιογόνα, διατροφική αξία, συνθήκες διατηρησιμότητας και στοιχεία επιχείρησης).
– στην προαιρετική ή εθελοντική επισήμανση ( όπως οι προτάσεις σερβιρίσματος και η μερίδα του προϊόντος).

Συχνά στα τρόφιμα μπορεί να αναγράφεται η μερίδα του προϊόντος. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει σύμφωνα με το βάρος της συσκευασίας, να αναγράφονται και πόσες μερίδες περιέχει.

Μονάδες μέτρησης της διατροφικής ετικέτας

Οι μονάδες μέτρησης που χρησιμοποιούνται στη διατροφική ετικέτα είναι η ενέργεια (kilojoules (kJ) και οι μονάδες μέτρησης μάζας (g,  mg ). Με βάση τη νομοθεσία, μία διατροφική ετικέτα πρέπει να έχει την παρακάτω δομή:

Ένα ακόμη πολύ σημαντικό ζήτημα σχετικά με την διατροφική ετικέτα αποτελεί το γεγονός ότι πρέπει να είναι ευανάγνωστη. Δηλαδή η σωστή τοποθέτησή της σε σημεία που δεν δυσκολεύουν την ανάγνωση του καταναλωτή, η μορφή της, η χρωματική επιλογή και το μέγεθος της γραμματοσειράς. Σύμφωνα με διάφορες έρευνες, υποστηρίζεται ότι η καλύτερη τοποθέτηση της διατροφικής ετικέτας είναι στο μπροστινό μέρος των συσκευασιών. Συχνά χρησιμοποιούνται διάφορα λογότυπα για να βοηθήσουν τον αναγνώστη στην κατανόηση της διατροφικής ετικέτας. 

Παραδείγματα ετικετών με φωτεινό σηματοδότη

Τα οφέλη των διατροφικών ετικετών; 

Βασικό στοιχείο για να μπορέσει να επωφεληθεί ένας καταναλωτής από τη διατροφική ετικέτα είναι να αντιλαμβάνεται τη χρήση της. Η διατροφική ετικέτα προσφέρει πλήθος πληροφοριών, με τις οποίες ο καταναλωτής μπορεί να ενημερωθεί και να επιλέξει τις διατροφικές του συνήθειες. Επιπλέον είναι πολύ χρήσιμη για τα άτομα που κάνουν μία διατροφή χωρίς γλουτένη, για άτομα που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη, στη σόγια, για αλλεργίες, για πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Πρόκειται για μία σημαντική και πλέον απαραίτητη ενημέρωση που κάθε συσκευασία τροφίμου οφείλει να περιέχει. 

Αρνητικές επιδράσεις απο τη χρήση διατροφικών ετικετών

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μπορεί κάποιος να διαβάσει ορθά μία διατροφική ετικέτα. Αν ένας αναγνώστης δε γνωρίζει τη σωστή χρήση, τότε μπορεί να οδηγηθεί σε σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία. Προβλήματα υγείας όπως η παχυσαρκία, η υπέρταση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα συνεχώς αυξάνονται. Η διατροφική ετικέτα μπορεί να  βοηθήσει στην μείωση αυτών των προβλημάτων. Αντιλαμβανόμαστε επομένως πόσο σημαντική και αναγκαία είναι η ορθή ανάγνωσης της. 

Διατροφική ετικέτα και καταναλωτικό κοινό

Τις τελευταίες δεκαετίες το καταναλωτικό κοινό παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη διατροφή του. Σήμερα η διατροφική ετικέτα μπορεί να καθορίσει την επιλογή των καταναλωτών σχετικά με την επιλογή ενός προϊόντος. Ένα προϊόν το οποίο χαρακτηρίζεται ως υγιεινό, έχει περισσότερες πιθανότητες να αγοραστεί. Πιο συγκεκριμένα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον εμφανίζουν οι καταναλωτές για: 

  • Τη σύνθεση των τροφίμων 
  • Τα θρεπτικά συστατικά
  • Τις τροφικές αλλεργίες ή δυσανεξίες
  • Την υγεία
  • Τα πρόσθετα των τροφίμων
  • Τις μεθόδους επεξεργασίας και παραγωγής
H oμάδα της FnA Nutrition

Βιβλιογραφία: 

Καμένοβιτς, Μ., Πράπα, Χ., & Παπά, Η. (2020). Διατροφική επισήμανση: Ετικέτα τροφίμων.

Graham, D. J., Heidrick, C., & Hodgin, K. (2015). Nutrition Label Viewing during a Food-Selection Task: Front-of-Package Labels vs Nutrition Facts Labels. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 115(10), 1636–1646.

Graham, D. J., Lucas-Thompson, R. G., Mueller, M. P., Jaeb, M., & Harnack, L. (2017). Impact of explained v. unexplained front-of-package nutrition labels on parent and child food choices: A randomized trial. Public Health Nutrition, 20(5), 774–785.

Καραμάνογλου, Κ., Καραφουλίδου, Ζ., & Μπαλτζή, Π. (2020). Επισήμανση & διατροφική ετικέτα τροφίμων.